خالهایی روی پوست کودک به طور کلی چیزی نیست که نیازمند نگرانی باشند. خالهای جدید در دوران کودکی و بزرگسالی ظاهر میشوند. با بزرگ شدن کودک، خالها به طور طبیعی بزرگتر میشوند. همچنین، طبیعی است که خالهای پوست کودک تیره یا روشن شوند؛ برخی از این خالها به مرور محو میشوند. این تغییرات عادی بوده و بهندرت نشانهای از ملانوما هستند. ملانوما نوعی سرطان پوست است که میتواند در یک خال ایجاد شود.
در حقیقت، ملانوما در کودکان خردسال بهندرت رخ میدهد. با این وجود، در برخی موارد برای حصول اطمینان، لازم است یک خال توسط متخصص پوست بررسی شود. ملانومایی که زودهنگام تشخیص داده میشود، به میزان بالایی قابلدرمان است.
موارد زیر میتوانند به شما کمک کنند تا بدانید که کودک شما احتیاج به معاینهی متخصص پوست دارد یا خیر:
1. تغییر یافتن خال. رشد یک خال به موازات رشد کودک شما امری بسیار طبیعیست. همچنین، به تیرهگی یا روشنی گراییدن خالهای کودک طبیعی است.
اگر خال به سرعت در حال رشد (یا تغییر) باشد، میتواند نگرانکننده باشد. اگر تغییری باعث شود که یک خال متفاوت از دیگر خالهای کودکتان بنظر برسد، امری نگرانکننده است. متخصصان پوست، این خالها را «جوجه اردکهای زشت» مینامند. چنین تغییراتی میتواند نشانه ملانوما باشد.
جمعبندی: متخصص پوست خالهایی را که رشد یا تغییر سریع دارند و یا متفاوت از خالهای دیگر بدن کودک بهنظر میرسند، باید معاینه کند.
ملانوما بر روی بازوی دختر ۱۴ ساله
این خالیست که سالها در بازوی این دختر قرار داشت ولی بعدها شروع به رشد سریع تغییر کرده و دردناک شده است.
2. خال گنبدیشکل، دارای حاشیههای ناهموار و دندانهدار و یا حاوی رنگدانههای مختلف. اگر روی پوست کودک خود رشد یک لکهی بزرگ و گرد را مشاهده کردید که به رنگ صورتی، قرمز، برنزه یا قهوهای بود، به احتمال زیاد نوعی خال اسپیتز (Spitz nevus) است. این نوع خال، بیضرر است که معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ سالگی ظاهر میشود. برخی کودکان ممکن است با این نوع خال به دنیا بیایند.
سطح بالا آمدهی خال میتواند صاف یا زبر باشد. گاهی اوقات، سطح خال شکاف برداشته و خونریزی میکند.
با اینکه خال اسپیتز بیضرر است، ولی میتواند از لحاظ ظاهری بسیار شبیه به ملانوما -جدیترین نوع سرطان پوست- باشد. ملانوما میتواند خونریزی کند، شکاف بردارد و یا گنبدیشکل باشد. خال اسپیتز و خال ملانوما هر دو میتوانند بیش از یک رنگ داشته باشند. خال اسپیتز حتی در صورت مشاهده در زیر میکروسکوپ نیز ممکن است شبیه ملانوما باشد.
هر خال یا نقطهای که مانند موارد فوق به نظر برسد باید توسط متخصص پوست بررسی شود. در برخی موارد، ممکن است که متخصص پوست بخواهد خال را بردارد. یا در صورت تغییر نکردن خال، ممکن است تصمیم به کنترل و نظارت آن بگیرد. گفتنیست که بعضی اوقات، این خالها بدون درمان از بین میروند.
جمعبندی: اگر کودکتان خالی دارد که برآمده، گنبدیشکل، دارای حاشیهی ناهموار و دندانهدار و یا رنگدانههای مختلف است، حتماً به متخصص پوست مراجعه کنید.
خال اسپیتز یا ملانوما؟
خال سمت چپ (A) اسپیتز است که بسیار شبیه به خال ملانوما (B) است.
3. خونریزی خال: یک خال برآمده با برخورد به چیزی تحریک شود و شروع به خونریزی کند. اما اگر خالی بدون هیچ دلیلی شروع به خونریزی کند، باید تحت معاینه قرار گیرد. اگر خالی دارید که مانند یک زخم باز بهنظر میرسد، نگرانکننده است. شکاف یا خونریزی در خال میتواند نشانهی بروز ملانوما باشد.
جمعبندی: اگر کودکتان خالی دارد که تَرَک برداشته یا خونریزی دارد، به متخصص پوست مراجعه کنید.
4. داشتن خال زیاد. پدیدار شدن خالهای جدید در کودکان و نوجوانان امری طبیعیست. با بزرگ شدن کودک، معمولاً داشتن ۱۲ تا ۲۰ خال عادی است.
اما اگر فرزند شما در حال حاضر بیش از ۵۰ خال دارد، باید تحت مراقبت متخصص پوست قرار بگیرد. برخی از کودکانی که خالهای زیادی دارند در مراحل اولیه زندگی دچار ملانوما میشوند. نتایج یک تحقیق در استرالیا نشان میدهد بیش از نیمی از بیمارانی که بین سنین ۱۵ تا ۱۹ سال و مبتلا به ملانوما شدهاند، حداقل ۱۰۰ خال روی بدن داشتهاند.
جمعبندی: کودکان دارای بیش از 50 خال باید تحت نظر پزشک متخصص باشند. ملانوما اگر زود تشخیص داده شود، در حد بالایی قابلدرمان است.
خالهای زیاد
داشتن بیش از 50 خال بر روی بدن، احتمال ابتلا به ملانوما را افزایش میدهد.
5. خالهای بزرگ: بسیاری از خالها گرد یا بیضیشکل هستند و از نظر اندازه، از پاککنِ موجود در ته مداد کوچکتر هستند.
بعضی از کودکان خالهای درشتتری دارند. یک خال بزرگ ممکن است تا 18 سانتیمتر قطر داشته باشد. خالهای غولپیکر میتواند بخشی از بدن کودک را بپوشاند. کودکانی که دارای این خالها هستند معمولا بههمراه آنها به دنیا میآیند. این نوع خالها گاهی ممکن است اندکی پس از تولد ظاهر شوند.
داشتن یک خال بزرگ یا غولپیکر، خطر ابتلا به ملانوما و سایر مشکلات سلامتی کودک را افزایش میدهد. این خطر در زمان کودکی بیشتر است. بیش از نیمی از ملانوماها که در خالهای غولپیکر ایجاد میشود، در سن ۱۰ سالگی تشخیص داده میشوند.
جمعبندی: کودکی که یک خال بزرگ یا غولپیکر دارد باید تحت مراقبت متخصص پوست قرار گیرد. ملانوما اگر زود تشخیص داده شود، در حد بالایی قابلدرمان است.
خال غولپیکر
پسری ۴ ساله از زمان تولدش این خال را روی بدنش دارد.
تشخیص و کنترل کردن خال در کودکی، میتواند یک عادت سالم و طولانیمدت را در زندگی ایجاد کند.
با نگاه کردن به خالها و تشخیص موارد نگرانکننده میتوانید به فرزندتان بیاموزید که شناختن خالها چقدر اهمیت دارد. اگر فرزند شما در سنین پایین این کار را انجام دهد، به یک عادت مادامالعمر تبدیل میشود که نتیجهی آن داشتن زندگی سالمتر است.
مراجعه به دکتر متخصص پوست
در صورت مشاهده علائم نگرانکننده بر روی پوست فرزندتان، توصیه میشود به دکتر متخصص مراجعه کنید. در ارومیه، کلینیک تخصصی پوست و مو دکتر رشیدی آماده ارائه مشاوره و راهکارهای درمانی در زمینه سلامت پوست فرزندان شماست. برای رزرو وقت و معاینه میتوانید با پذیرش کلینیک تماس بگیرید.