یکی از علائم پس از زایمان در خانم‌ها که کمتر به آن پرداخته می‌شود، ریزش موی پس از زایمان است. بسیاری از مادران در برخورد با این مسئله ممکن است دچار ناراحتی شوند اما خوشبختانه باید گفت این عارضه در اکثر موارد به صورت طبیعی رفع می‌شود. در این مطلب به تشریح علل و راهکارهای کاستن از ریزش موها در دوران بعد از وضع حمل پرداخته‌ایم.
عوامل به‌وجود آورنده
متاسفانه این مشکل تقریباً برای همه مادران پیش می‌آید. اگرچه بسیاری شیردهی به نوزاد را در بروز این مشکل مقصر قلمداد می‌کنند، اما هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر تأثیر شیر دادن به نوزادان در ایجاد یا تشدید ریزش موی پس از زایمان ارائه نشده است. هرچند کمی ریزش مو در دوران پس از زایمان طبیعی است، اما در برخی موارد نادر این عارضه به شکل شدید رخ می‌دهد که آلوپسی پس از زایمان یا Postpartum Alopecia نامیده می‌شود. بیشتر مادران در حوالی ماه سوم پس از زایمان با کم شدن موهای سر مواجه می‌شوند و به دلیل گذشت زمان، ممکن است آن را به زایمان مرتبط ندانند. بسته به طول چرخه موهای هر فرد، این عارضه ممکن است چند هفته یا چند ماه به طول انجامد.
در دوران بارداری ممکن است متوجه شده باشید موهایتان بهتر از گذشته به نظر می‌رسند؛ پرپشت‌تر و باطراوت‌تر از قبل. یکی از دلایل آن می‌تواند مصرف ویتامین‌های دوران بارداری باشد که در سلامت موها اثر مثبت دارد. دلیل دیگر آن است که چرخه موها در دوران بارداری وارد فاز استراحت (Telogen) می‌شود و در نتیجه ریزش کمتری دارد. نهایتاً موها پس از این مرحله، وارد فاز «تلوژن‌افلی‌ویوم» (Telogen effluvium) می‌شوند و می‌ریزند. به همین خاطر با به دنیا آمدن فرزندتان، تمام موهایی که قرار بود در دوران بارداری بریزد و نریخته، شروع به ریزش می‌کنند. این ریزش (و رشد مجدد آن در آینده) عموماً در ناحیه بالای پیشانی مشهودتر است.
با ریزش موی پس از زایمان چه باید کرد؟
پیش از هر کار، نفس عمیقی بکشید و به خود یادآوری کنید که این یک مسئله موقتی است. سعی کنید آرایش موهایتان را به نحوی انجام دهید که ریزش موها کمتر به نظر برسد. رعایت سبک زندگی سالم می‌تواند به بهتر شدن موهایتان در این دوره و به حداقل رساندن ریزش موها کمک کند:
- تحرک و ورزش به میزان کافی و به طور منظم
- رعایت رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی برای کمک به گذراندن هر چه سریعتر دوران بازسازی پس از زایمان، شامل میوه‌ها، سبزیجات و غلات سبوس‌دار
- ادامه مصرف ویتامین مانند دوران بارداری در صورت صلاحدید پزشک‌تان، مخصوصاً اگر شیردهی می‌کنید
- مصرف ماهی و روغن کتان برای تأمین اسیدهای چرب مفید برای تقویت موها مانند امگا 3، امگا 6 و امگا 9
- نوشیدن آب به اندازه کافی در طی روز
علاوه بر رعایت رژیم غذایی مغذی، در صورت تأیید پزشک می‌توانید قرص‌های ویتامین ب کمپلکس، بیوتین (B7)، آهن، ویتامین C و E، و روی نیز مصرف کنید اما حتماً از پزشک خود در این زمینه راهنمایی بخواهید.
استرس ممنوع!
کاستن از استرس روزمره علاوه بر دیگر مزایا، می‌تواند میزان ترشح هورمون‌های بدن را به سطح عادی برگرداند که در افزایش رشد موها مؤثر است. انجام مدیتیشن و ورزش‌های تنفسی و نرمش‌های سبک می‌تواند در این زمینه اثربخش باشد. اگر برایتان مقدور است از یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود بخواهید در نگهداری نوزاد و یا انجام کارهای خانه به شما کمک کند.
ریزش موها در پی بارداری امری طبیعی است که در پی تغییرات هورمونی پس از زایمان به‌وجود می‌آید و در اکثر موارد جای نگرانی ندارد. اما یکی دیگر از عوارض ناشی از همین تغییرات هورمونی، افسردگی پس از زایمان است. اگر احساس ناراحتی، عصبانیت و افسردگی شدید به شما دست می‌دهد توصیه می‌کنیم آن را با اعضای خانواده و یا پزشک خود مطرح کنید.
مراقبت‌های ویژه موها برای دوران پس از زایمان
برای کاستن از میزان ریزش موها در این دوره، توصیه می‌شود روش مراقبت از موهایتان را تغییر دهید. می‌توانید از شامپوهای مناسب دوران بعد از زایمان حاوی بیوتین و سیلیکا و خاصیت نرم‌کنندگی بالا برای شستشوی موهایتان استفاده کنید.
موها در حالت خیس در شکننده‌ترین وضعیت هستند بنابراین پس از حمام به نرمی موهایتان را شانه کنید و یا منتظر شوید تا کاملا خشک شوند. سشوار را بر روی دمای خنک تنظیم کنید و حتی‌الامکان از اتوی داغ موها استفاده نکنید.
می‌توانید پوست سر را با مقدار کمی روغن بادام و یا روغن کرچک به آرامی ماساژ دهید که به رشد مجدد موها کمک می‌کند.
پزشک متخصص پوست و مو می‌تواند با بررسی وضعیت شما، محصولات بهداشتی دیگری نیز در این مورد تجویز کند.